Legionista rzymski

Imię

Krzysztof

Grupa rekonstrukcyjna

STOWARZYSZENIE LEGIO XXI RAPAX

Nazwa sylwetki

– legionista (miles gregarius; dosłownie ‘zwykły żołnierz’ legionu)

Datowanie

2. połowa I wieku n.e.

Region

Europa (północ cesarstwa rzymskiego – Imperium Romanum)

Wyposażenie

lorica segmentata (zbroja) Corbridge type A (ten typ jest najlepiej opracowany; w roku 1964, w rzymskim forcie Corbridge, odkryto skrzynię mieszczącą m.in. zbroje tego typu). Hełm (galea, cassis) reprezentuje typ Weisenau (in. cesarsko/imperialno- galijski) o charakterystycznych, wygrawerowanych brwiach. Często do hełmów mocowano crista (inaczej iuba) – grzebień zwykle wykonany z piór. Ze względu na wciąż niespójną terminologię pas można określać jako cingulum lub cingulum militarne; obecnie upowszechnia się nazwa balteus militaris. Miecz (gladius) typu Mainz (używany głównie właśnie na północy). Wełniana tunika, pod nią braccae – wełniane spodnie. Ich długość zależała od klimatu, w jakim żołnierz służył; dłuższe (do kostek) stosowano na północy, krótsze (za kolana) raczej w południowych prowincjach. Trzymam cheiroballistrę lub manuballistę; we wszystkich formach nazwę można przetłumaczyć jako ‘balista/katapulta ręczna’. Precyzując, była to rzymska machina oblężnicza z czasów cesarstwa, jednak nazwa broni składająca się z greckich słów oznaczających „rękę” i „strzelec” sugeruje, że mogły istnieć również jej przenośne wersje, podobnie jak kusze. Trzymam rekonstrukcję jednego z możliwych wyglądów tej broni (mechanizm regulacji siły naciągu nawiązuje m.in. do ramy odkrytej w 1999 r. w Xanten-Wardt w północno-zachodnich Niemczech). Z lewej strony pasa sztylet (pugio), z przodu duży nóż prawdopodobnie nawiązujący formą do pochodzących z V w. p.n.e. greckich mieczy tnących machaira. Wizerunek dopełniają skórzana torba i gliniany bukłak, a na przegubach wężowe armillae (bransolety). Tarcza (scutum) to rekonstrukcja oparta m.in. na opisie greckiego historyka Polibiusza. Zaskakuje fakt, że zachowała się tylko jedna (sic!) rzymska tarcza. Odnaleziono ją spłaszczoną, w trzynastu kawałkach, bez umbo. Znalezisko datowane jest na połowę III wieku n.e., pochodzi z miasta Dura-Europos nad Eufratem (znane także jako stanowisko archeologiczne Kalat as-Salihijja) na terenie dzisiejszej Syrii.

Krótki opis historyczny

Sylwetka weterana, można przyjąć, że ponownie zaciągnął się do legionu po otrzymaniu takiej propozycji od dowódcy (takich zawodowców nazywano evocati). Gdy żołnierz wysłużył przepisany czas (stipendia legitima merere, mianowicie 10 wypraw konno lub 20 pieszo), otrzymywał uwolnienie od służby. Niekiedy zachęcano takich emerytów (emeriti) do zapisania się powtórnie do służby, wtedy nazywali się oni evocati. Weteranami natomiast (veterani) nazywano żołnierzy, którzy po wysłużeniu lat, prawem przepisanych, decydowali się kontynuować służbę w legionie. Evocati byli lepiej opłacani od zwykłych legionistów i nie musieli pełnić niektórych typowych dla zwykłych żołnierzy obowiązków (takich jak budowa dróg czy fortyfikacji). Generalnie weterani stanowili grupę liczną, stosunkowo zamożną i uprzywilejowaną pod względem prawnym, odgrywali dużą rolę zwłaszcza w oddalonych od Rzymu prowincjach limesowych.

image/svg+xml

Menu

Follow me