Imię
Paulina
Grupa rekonstrukcyjna
Stowarzyszenie “Zachód 1944”
Nazwa sylwetki
Ochotniczka 316 Kompanii Transportowej PSK (Pomocnicza Służba Kobiet) w PSZ (Polskich Siłach Zbrojnych) na Zachodzie
Datowanie
1943
Region
Azja mniejsza/ Bliski Wschód, Palestyna
Wyposażenie
Buty ATS, koszulę służbową ATS – koloru khaki, krawat ATS – koloru oliwkowego, kombinezon roboczy KD (Khaki Drill), pas skórzany – Webbing 1939, beret czarny używany w Kompaniach Transportowych z wyszytym Polskim Orzełkiem (jeden z wzorów Orzełka używany przez PSZ na Zachodzie), w dłoni klucz płaski.
Krótki opis historyczny
Ochotniczki z 316 Kompanii Transportowej były członkiniami Pomocniczej Służby Kobiet (w skrócie PSK) w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie (w skrócie PSZ na Zachodzie). Pomocnicza Służba Kobiet była formacją wyjątkową, jeśli chodzi o całą Historię Wojska Polskiego, głównie ze względu na swój rozmiar jak i szeroki zakres służb pełnionych przez jej członkinie. PSK w okresie największej liczebności skupiała w swoich szeregach ok. 7 tysięcy ochotniczek – stan na 1 lipca 1945r. Stan ten w czasie trwania wojny się zmieniał np. z powodu nowych zaciągów, chorób, działań wojennych czy przejścia do cywila – zwykle przekraczał on 4 tysiące osób w czynnej służbie. Pomocnicza Służba Kobiet powstała jeszcze na terenie Związku Radzieckiego, podczas formowania się Polskiej Armii w ośrodkach tzw. zbornych, do których zgłaszali się polscy żołnierze wypuszczeni z łagrów, gułagów, więzień i zsyłek na Syberię, po “amnestii” w 1941 roku. Największymi i najważniejszymi punktami zbornymi były ośrodki wojskowe o nazwach wywodzących się od miejscowości w których powstały: Buzułuk, Tatiszczewo i Tockoje. Początkowo władze rosyjskie nie chciały zgodzić się na włączenie kobiet do Armii, ale generał Władysław Anders, który został dowódcą tworzącego się Wojska Polskiego, powołał się na Polską Ustawę z 9 kwietnia 1938 roku, “O powszechnym obowiązku wojskowym”, która zezwalała w czasie zagrożenia wolności kraju na zgłaszanie się ochotniczo również kobiet i młodzieży szkolnej, która ukończyła 17 rok życia, dzięki temu kobiety, które tłumnie zgłaszały się do punktów, mogły zostać wpisane na listy. Początkowo osoby zgłaszające się do wojskowych służb kobiecych – podejmowały każdą pracę, do której były potrzebne w danym momencie – służba zdrowia, administracji, oświaty, służba wartownicza. Dopiero w 1942 roku rozkazem Dowódcy Armii Polskiej unormowano warunki przyjmowania kobiet do służby, oraz przyjęto podział na kompanie, plutony i drużyny. Powstał też Ośrodek Zapasowy PSK na czele z Inspektorką PSK, a kadrę w pierwszym okresie istnienia PSK pełniły kobiety, które miały już przeszkolenie wojskowe i wywodziły się z przedwojennych organizacji paramilitarnych takich jak np. Przysposobienie Wojskowe Kobiet, Związek Harcerstwa Polskiego, Związek Towarzystw Gimnastycznych “Sokół” i wiele innych. Ochotniczki, które zgłaszały się do PSK otrzymywały ogólno-wojskowe przeszkolenie unitarne, między innymi: musztra, regulamin służby wewnętrznej, nauka o broni, sanitarne – po czym przydzielane były do tworzących się jednostek, gdzie następowało ich dalsze, już bardziej specjalistyczne szkolenie. Pod koniec marca 1942 roku część PSK została ewakuowana na teren Bliskiego Wschodu razem z pierwszym transportem jednostek wojskowych. Druga (i ostatnia) ewakuacja miała miejsce w sierpniu 1942 roku. Powodem ewakuacji z terenów rosyjskich były złe warunki bytowania, ciągle zmniejszane racje żywnościowe dla żołnierzy, których było coraz więcej oraz zbyt mała ilość leków i środków czystości. W sierpniu 1942 roku wyszedł rozkaz o “Organizacji Pomocniczej Wojskowej Służby Kobiet”, który określał status ochotniczek jako żołnierzy służby czynnej oraz obowiązujące je stopnie i odznaki, kwestie organizacyjne i dyscyplinarne. Tu odbywały sie też dalsze kursy dla ochotniczek PSK, np. samochodowe, oświatowe, sanitarne oraz dla aktualnej i przyszłej kadry. W drugiej połowie czerwca 1943 roku utworzono 316 Kompanię Transportową PSK, która swoją nazwę przejęła od 316 Kompanii Transportowej Męskiej. W lipcu tego samego roku kompanię przeniesiono do Palestyny gdzie w Centrum Wyszkolenia Armii w miejscowości Gedera ochotniczki przechodziły trzymiesięczne kursy doszkalające. Program kursów obejmował m. in. naukę przepisów drogowych, budowy i obsługi pojazdów, nauki jazdy, a także posługiwania się mapami. Po zakończeniu szkoleń kompania pełniła służbę polegającą na przewożeniu oddziałów i zaopatrzenia. Na jej wyposażeniu znajdowały sie 3 tonowe samochody ciężarowe 15 CWT Dodge, 3 tonowe ciężarówki Chevrolet oraz lekkie samochody rozpoznawcze typu Jeep. W styczniu 1944 roku kompania została przeniesiona do Egiptu, z którego pod koniec kwietnia tego samego roku przerzucono ją do Włoch. Początkowo Kompanii powierzono obsługę Bazy Korpusu, ale w czerwcu 1944 roku całości 2 Korpusu Polskiego. Zadaniem pododdziału było zaopatrywanie drugiej i trzeciej linii w amunicję, żywność, paliwo, sprzęt oraz transportowanie wojska. Do obowiązków kierowcy pojazdów, oprócz prowadzenia pojazdu, należały również codzienna konserwacja i naprawa powierzonego sprzętu, a niekiedy także załadunek i wyładunek. Warunki pracy były trudne: zakwaterowanie w warunkach polowych, żywienie się suchym prowiantem oraz narażenie na ogień nieprzyjaciela. Tradycję 316 Kompanii Transportowej PSK w październiku 2016 roku przyjął 45 Wojskowy Oddział Gospodarczy w 17 Wielkopolskiej Brygadzie Zmechanizowanej.
