Imię
Maciej
Grupa rekonstrukcyjna
Eksperymentalne Obozowisko Epoki Kamienia Wydział Archeologii UAM
Nazwa sylwetki
Neolityczny metalurg miedzi
Datowanie
Neolit, poł. V tyś. p.n.e.
Region
Europa, Polska/Kotlina Karpacka, stanowiska: Brześć Kujawski 4, Osłonki 1
Wyposażenie
Lniana koszula (barwiona liśćmi brzozy), spodnie (barwione pokrzywą) i torba (barwiona owocami czarnego bzu). Naszyjnik z okrągłą miedzianą tarczką ornamentowaną wybitymi guzkami, rzemień oplatają paciorki ze zwiniętych miedzianych blaszek. Na nadgarstkach bransolety z miedzianych paciorków. W jednej dłoni topór z poroża. W drugiej ostrze siekierki z miedzi.
Krótki opis historyczny
Neolit był czasem przekształceń. Zarówno w środowisku naturalnym, jak i w życiu człowieka. Dawny las zaczął znikać pod toporami i siekierami rolników, którzy zasiewali na jego miejscu rośliny, które przywędrowały z nimi z Bliskiego Wschodu. Dla człowieka był to pierwszy raz, gdy mógł osiąść na stałe w jednym miejscu. Coroczne zbiory płodów rolnych, oraz hodowla zwierząt takich jak owca, koza czy później bydło pozwoliły na wytwarzanie nadwyżek żywności. Warunki te przyczyniły się do tworzenie większych grup i powstania większej liczby specjalizacji. Wiele zajęć wykonywanych było przez wszystkich, lub większość osady, jednak niektóre wymagały wiedzy posiadanej tylko przez nielicznych. Do takich zajęć należała obróbka metali. Jako pierwsze wykorzystywane były złoto i miedź. Złoto kute było do czasu otrzymania zadowalającej formy. W przypadku miedzi proces tworzenia wydłużał się o przetopienie jej rudy w czysty metal. Wiedza o tym mogła być objęta tabu, a same czynności odbywać się poza osadami. Wskazywać może na to fakt, że do dziś na stanowiskach kultury brzesko-kujawskiej nie ma wielu przekonujących zabytków, świadczących o samym przetapianiu miedzi, jednak wyroby z tego metalu odkrywane są m.in. w grobach lub skarbach. Przykładami są m.in. stanowiska w Brześciu Kujawskim i Osłonkach. Wyposażenie odkrytych tam grobów posłużyło jako baza do stworzenia tej rekonstrukcji. Jeżeli metalurdzy występowali lokalnie, prawdopodobnie należą do nich groby zawierające ich wytwory. Istnieje jednak możliwość, że metalurdzy żyjący 6500 lat temu wytwarzali przedmioty w Kotlinie Karpackiej i rozprowadzali je (pośrednio lub bezpośrednio) na północ od Karpat, gdzie były cenione zarówno z racji prestiżu, jak i wielkiej wartości kultowej (słońce- częsty motyw w wyrobach miedzianych, było centralnym punktem wierzeń większości społeczności rolniczych). Rekonstruowana postać byłaby wtedy na terenach współczesnej Polski gościem, a pochodziła z krewniaczych ugrupowań kultury lendzielskiej.
